Uprawa Precyzyjna

Truskawka szklarniowa – przyszłość ogrodnictwa czy tylko ciekawostka?

21 października 2025

Polacy lubią truskawki. Statystyki pokazują, że pod względem konsumpcji tych owoców zajmujemy w Europie drugie miejsce – wyprzedzają nas jedynie Niemcy. Kraje takie jak Wielka Brytania, Włochy, Francja czy Hiszpania pozostają daleko w tyle.

Polacy nie tylko chętnie jedzą truskawki, ale także należą do czołowych producentów tych owoców na świecie – plasujemy się w pierwszej dziesiątce, a w Europie zajmujemy drugie miejsce, zarówno pod względem produkcji, jak i spożycia. Obecnie uprawy truskawki w gruncie zajmują w Polsce 27 tys. hektarów, jednak ten areał regularnie się zmniejsza (dla porównania, w 2014 roku wynosił ponad 50 tys. ha). Choć wydaje się to niepokojące, w rzeczywistości rynek truskawek i owoców jagodowych dynamicznie się zmienia, otwierając nowe możliwości dla producentów.

Produkcja truskawek przeznaczonych do przetwórstwa (np. do mrożenia) maleje, natomiast bardzo dynamicznie rośnie uprawa truskawek deserowych pod osłonami. Obecnie w Polsce ponad tysiąc hektarów truskawek uprawia się w tunelach, głównie w systemie hydroponicznym. Rośliny rosną najczęściej w podłożu kokosowym, są fertygowane, czyli podlewane specjalną pożywką zamiast czystej wody, a w niektórych przypadkach tunele są ogrzewane.

Truskawka uprawiana jest również w szklarniach – na powierzchni ponad 20 ha, gdzie uprawy są ogrzewane, a w przyszłości producenci rozważają także doświetlanie roślin. Odizolowanie uprawy od gruntu znacząco ogranicza presję chorób, ułatwia ochronę przed chorobami i szkodnikami oraz usprawnia prace, zwłaszcza zbiór, czyniąc je łatwiejszymi i mniej czasochłonnymi. W efekcie produkcja przebiega sprawniej, a owoce osiągają wyższą jakość. Nowoczesne metody uprawy pod osłonami sprawiają także, że świeże truskawki są dostępne dla konsumentów przez dłuższy okres w roku, nawet zimą, a opłacalność produkcji stale rośnie.

Osiągane obecnie wyniki uprawowe wskazują, że przechodzenie z upraw gruntowych na hydroponiczne jest procesem nieodwracalnym.

Grodan, firma, która jako pierwsza wprowadziła do szklarni podłoża z wełny skalnej i od ponad 50 lat rozwija technologię upraw hydroponicznych, postanowiła opracować własną metodę produkcji sadzonek oraz uprawy truskawek na podłożu inertnym.

Pierwsze doświadczenia uprawowe rozpoczęto w 2022 roku w stacji badawczej Delphy Research Soft Fruit w Horst (Holandia) i są one kontynuowane do dziś. Obecnie prace skupiają się na zwiększeniu zagęszczenia roślin oraz możliwości całorocznej uprawy z doświetlaniem. Uzyskane dotychczas dobre wyniki sprawiły, że zakładane są kolejne uprawy demonstracyjne w innych krajach, a także rozpoczęto pierwsze uprawy komercyjne, m.in. w Holandii i Kanadzie.

Zastosowanie podłoży z wełny skalnej w produkcji ogrodniczej niesie za sobą wiele korzyści. 

Strawberry trial 2025 Poland Opatowek Technical School

Do najważniejszych zalet przy produkcji sadzonek truskawki należą:

  • łatwiejsza selekcja roślin, co poprawia wyrównanie partii,
  • stosunkowo niska wilgotność wokół korony, która zwiększa odporność roślin na choroby odglebowe,
  • możliwość precyzyjnego sterowania uprawą poprzez regulację wilgotności (WC) i zasolenia (EC) podłoża.

W produkcji owoców podłoże inertne pozwala na:

  • precyzyjne sterowanie uprawą poprzez strategię nawadniania, umożliwiając szybką zmianę poziomu wilgotności (WC) i zasolenia (EC) podłoża — nie tylko za pomocą wielkości przelewu i nastawami klimatu,
  • stosowanie wyższego EC, co zwykle podnosi zawartość Brix w owocach i korzystnie wpływa na ich trwałość po zbiorze,
  • zamknięty obieg pożywki, co zwiększa opłacalność produkcji i ogranicza negatywny wpływ odprowadzanego drenażu na środowisko.

W 2024 roku firma Grodan rozpoczęła projekt „Truskawka Polska”, za który odpowiadają dr Krzysztof Fatel i Mieczysław Banach (Key Account Manager), we współpracy z Thomasem Petersem z Holandii (Global Head of Strawberry Project). Demonstracyjna uprawa truskawek na podłożu z wełny skalnej Grodan została założona w szklarni doświadczalnej Zespołu Szkół Ogrodniczych im. S. Mikołajczyka w Opatówku k. Kalisza. Za praktyczną realizację tego przedsięwzięcia odpowiadają pani Sylwia Jańczak-Malewska (wicedyrektor szkoły) oraz Grzegorz Kęszycki wraz z zespołem i młodzieżą szkolną.

W marcu 2025 roku na matach Grodan posadzono sadzonki dwóch odmian powtarzających owocowanie (everbearing) 'Florice' i 'Aurora Karima', dostarczone w kostkach uprawowych przez firmę Genson. Zespół odpowiedzialny za projekt starał się jak najwierniej odwzorować warunki i parametry upraw prowadzonych wcześniej w Holandii. Pełna zgodność nie była możliwa, ponieważ polska szklarnia jest nieogrzewana i nie stosuje się tu doświetlania asymilacyjnego. System nawadniania realizuje jednak strategie opracowane we wcześniejszych doświadczeniach. Warto podkreślić, że obiekt wyposażono w bardzo wydajne nawadnianie i system zamgławiania, przygotowany specjalnie dla truskawek przez firmę Adviser. Rośliny chronione są wyłącznie metodami biologicznymi, a program ochrony prowadzą partnerzy projektu: firmy BioBest i Hortico. Pierwsze zbiory rozpoczęły się w pierwszym tygodniu maja, sześć tygodni po posadzeniu.

Dotychczasowe wyniki wskazują, że uprawa truskawek na podłożu z wełny skalnej jest zarówno możliwa, jak i bezpieczna. Plony są porównywalne z wynikami holenderskimi oraz z innymi nowoczesnymi uprawami tych odmian. Zastosowanie podłoża Grodan w połączeniu z nowoczesnym systemem monitoringu strefy korzeniowej GroSens Suite pozwala na szybką i precyzyjną regulację wilgotności oraz zasolenia, co przekłada się na lepsze prowadzenie uprawy i wyższą jakość owoców. Dodatkowo, wełna skalna umożliwia błyskawiczne dostosowanie składu pożywki do aktualnych potrzeb roślin.

Całkowita rezygnacja z chemicznych środków ochrony roślin wymaga większej uwagi podczas monitorowania zdrowotności i ponoszenia wyższych nakładów na preparaty biologiczne, jednak jest możliwa. Dzięki takim metodom ochrony uzyskane owoce spełniają najwyższe standardy bezpieczeństwa i mogą być zaklasyfikowane jako produkty „baby food”, czyli wolne od pozostałości pestycydów.

Szczyty owocowania wystąpiły dotychczas dwukrotnie: w pierwszej połowie maja oraz od połowy czerwca do połowy lipca. Plony wyniosły 1 kg na metr bieżący uprawy w pierwszym terminie i 2,7 kg/mb w drugim, co można przełożyć na niemal 8 kg z metra kwadratowego – to bardzo dobry rezultat, jak na pierwszy rok uprawy w szklarni na podłożu inertnym. Przewidywany trzeci, a być może i czwarty szczyt owocowania pod koniec lata i jesienią pozwoli ocenić kondycję roślin po sezonie letnim.

Firma Grodan nie tylko rozpoczęła innowacyjną uprawę truskawki, ale także nawiązała współpracę z Zespołem Szkół im. S. Mikołajczyka w Opatówku. Partnerstwo to przynosi wiele korzyści obu stronom. W ramach współpracy, w kwietniu tego roku, grupa uczniów miała okazję odwiedzić fabrykę ROCKWOOL Polska w Małkini i zobaczyć na własne oczy proces produkcji podłoży z wełny skalnej Grodan przeznaczonych do upraw szklarniowych.

Dzięki tej współpracy uczniowie, przyszli ogrodnicy, mają możliwość poznania i korzystania z najnowocześniejszych rozwiązań w uprawie truskawek na świecie.