Gedreven door de vraag naar productie die het hele jaar door kan worden gecontroleerd, wordt gecontroleerde landbouw (CEA) steeds meer de voorkeursmethode voor aardbeientelers wereldwijd. "Hoewel we een toename zien van de hightechproductie van aardbeien in Noord-Amerika, het Midden-Oosten, Azië-Pacific en hier in Europa, blijft de opkweek vooral gericht op het gebruik van stekken van moederplanten, in de meeste gevallen in de vollegrond", zegt Thomas Peters, Business Development Manager bij Grodan. Volgens hem moet de aardbeienmarkt ook bij de opkweek een hightechmentaliteit aannemen om de opbrengst van hoogwaardige vruchten volledig te maximaliseren.
Baanbrekend onderzoek
"Als onderdeel van ons streven om de hele sector vooruit te helpen door middel van baanbrekend onderzoek, heeft Grodan jarenlang proeven gedaan met de opkweek en teelt van aardbeien", vervolgt hij. "We hebben nu gedetailleerde teeltprotocollen en meststofrecepten voor de opkweek en teelt van aardbeien, en we zien echt een verschil in de productie wanneer jonge planten van hoge kwaliteit worden gebruikt. Deze protocollen worden voortdurend bijgewerkt met nieuwe kennis die we samen met onze partners opdoen."
De meeste aardbeiplanten worden nog steeds buiten opgekweekt uit stekken of 'tips', maar dat verhoogt het risico dat ongedierte en ziekten de kas binnenkomen, legt hij uit: "Dat past niet bij een hightech aanpak en bij de 'schone start' die onze steenwol-substraten bieden. We werken al enige tijd samen met Limgroup en hebben interessante ontwikkelingen op het gebied van zaden opgemerkt, dus hebben we besloten om een gezamenlijke proef op te zetten om de mogelijkheden samen te verkennen."
Vanaf het begin ziektevrij
“We ontdekten dat we een vergelijkbare visie op de toekomst hebben. Beide bedrijven zijn toekomstgericht met zeer innovatieve producten, waardoor deze samenwerking perfect past”, zegt Roland Sweijen, Product Lead voor aardbeien bij Limgroup. “Net als het steenwol groeimedium van Grodan zijn onze F1 hybride zaden ziektevrij. Dit helpt telers om ziekten te voorkomen die verband houden met lowtech-opkweek, zoals Neopestalotiopsis, , die grote problemen veroorzaken voor hightech-aardbeientelers.”
Een schone, gezonde en uniforme start voor jonge planten verbetert de efficiëntie gedurende de hele productiecyclus, legt Sweijen uit: “Klonen uit stekken ontwikkelen zich in verschillende snelheden, dus sturen op basis van gemiddelden betekent dat 40% van het gewas suboptimaal is. F1-hybride zaden zijn daarentegen identiek, wat resulteert in de meest uniforme planten. Hierdoor kunnen het kasklimaat en de irrigatiebeheersystemen voor alle planten worden geoptimaliseerd. Dit maakt het eenvoudiger om de bloei-, productie- en oogstfasen te beheren en stelt telers in staat om hun klanten in de detailhandel nauwkeurigere leveringsprognoses te geven.”
Datagestuurde sturing
De geschiktheid van steenwol voor precisieteelt verbetert de prestaties van het gewas nog verder, aldus Peters: “Door realtime gegevens te monitoren met GroSens-sensoren weten we precies wat er in het wortelgebied gebeurt met het watergehalte (WC%) en de elektrische geleidbaarheid (EC). We kunnen de irrigatiestrategie daarop afstemmen en de start- en stoptijden, het volume en de frequentie aanpassen aan de actuele weersomstandigheden. Zo houden we de wortels gezond. Deze datagestuurde aanpak geeft je nauwkeurige controle over je gewas, wat leidt tot een consistentere kwaliteit, een hoge Brix-waarde en een betere productie-efficiëntie in vergelijking met traditionele teeltmethoden.”
Sweijen is het daarmee eens en voegt toe: "In tegenstelling tot traditionele substraten begint steenwol met een neutrale basis. Dit maakt het gemakkelijker om de plant in elke fase precies te geven wat hij nodig heeft, zonder rekening te hoeven houden met de buffer in organisch materiaal."
Het hele jaar door planten en oogsten
Het gebruik van zaden biedt opkwekers en telers ook meer flexibiliteit bij het plannen van gewascycli. "Verse planten die uit stekken worden opgekweekt, zijn meestal maar een paar maanden per jaar verkrijgbaar, waardoor het voor telers moeilijk is om hun productieperiode te optimaliseren. F1-hybride aardbeiplanten kunnen daarentegen op elk moment van het jaar worden gezaaid, waardoor opkwekers en telers het hele jaar door kunnen zaaien, verplanten en oogsten", legt Sweijen uit.
Hij voegt hieraan toe: "Nu de kosten blijven stijgen, is het voor telers van cruciaal belang om hun efficiëntie te optimaliseren en hun winstmarges te beschermen. Arbeid speelt hierbij een grote rol. Een hightech aanpak maakt het gemakkelijker om de arbeidskosten en andere productiegerelateerde kosten te beheersen."
Eerste bevindingen
Bij Delphy ISFC is een vergelijkende proef uitgevoerd om de aardbeienteelt met Limore One hybride aardbeienzaad van Limgroup op Grodan steenwol substraat te vergelijken met traditionele groeimedia. De proef begon in januari 2025 met planten die begin september 2024 waren gezaaid in Grodan steenwol trays met 240 cellen. Er werden twee types opkwekers gebruikt: een hightech groente-opkweker en een aardbeienopkweker van het type ' '. De groente-opkweker gebruikte Grodan blokken voor de opkweek, terwijl de aardbeienopkweker traditionele groeimedia gebruikte. Tijdens de teeltfase werden respectievelijk steenwol en traditionele media gebruikt. Het doel van deze proef is om de prestaties van de planten op de twee groeimedia direct met elkaar te vergelijken en de impact van Grodan steenwol op de groei en opbrengst van aardbeien te beoordelen in vergelijking met traditionele methoden.
"De eerste bevindingen laten zien dat onze zaden een betere kiemkracht hebben en een hoger percentage bruikbare planten opleveren op steenwol in vergelijking met traditionele substraten", aldus Sweijen. "Dit geeft aan dat hybride zaden zoals onze Limore One uitstekend geschikt zijn voor hightech opkweek en teelt op steenwol.
“Iedereen die de proefkas heeft bezocht, is onder de indruk van hoe goed de Limore One-planten presteren op onze steenwol. We zien een zeer uniform gewas, bovengemiddelde productiecijfersin kg/m²en vruchten van hoge kwaliteit”, aldus Peters. “De proef loopt nog een paar maanden, maar we verwachten aan het einde van het seizoen zeer bemoedigende resultaten, die we met de sector zullen delen.”
Een toekomst met meer waarde
De conclusie is volgens Sweijen duidelijk. “Als je F1-hybride zaden combineert met steenwol, is het echt een geval van ‘één plus één is drie’. De beste genetica op het beste substraat geeft het beste resultaat”, stelt hij.
Uniformiteit en stabiliteit zijn de sleutelwoorden, voegt Peters toe: “De producten van onze bedrijven zijn optimaal ontworpen voor hightechomgevingen. Het uniforme uitgangsmateriaal van Limgroup in combinatie met het uniforme groeimedium van Grodan levert sterke, uniforme, stabiele en gezonde planten op – vooral wanneer dit wordt ondersteund door datagestuurde inzichten en ons deskundige advies.”
De onderzoekspartners geloven dat dit nog maar het begin is. "Op de langere termijn denk ik dat we de huidige opbrengsten meer dan kunnen verdubbelen door zaden te combineren met steenwol", zegt Sweijen.
“De sector zal zich moeten aanpassen aan een nieuwe benadering van opkweek”, voegt Peters toe. “Maar de grootste winsten worden altijd behaald door buiten de gebaande paden te denken. We hebben gezien hoe hightechmethoden gewassen als tomaten hebben getransformeerd. Er is geen reden waarom aardbeien niet hetzelfde lot kunnen ondergaan, waardoor een toekomst met een hogere waarde wordt geopend”, concludeert hij.
