Rolnictwo o Kontrolowanym Środowisku (CEA), napędzane popytem na całoroczną produkcję, jest coraz częściej preferowaną metodą dla producentów truskawek na całym świecie. "Podczas gdy widzimy zaawansowaną technologicznie produkcję truskawek w Ameryce Północnej, na Bliskim Wschodzie, w Azji i Pacyfiku oraz tutaj w Europie, rozmnażanie nadal koncentruje się na sadzonkach pozyskiwanych z roślin matecznych, w większości przypadków na otwartym polu", mówi Thomas Peters, Business Development Manager w firmie Grodan. Według niego rynek truskawek musi przyjąć zaawansowany technologicznie sposób myślenia również w zakresie rozmnażania, aby w pełni zmaksymalizować wydajność produkcji wysokiej jakości owoców.
Przełomowe badania
"W ramach naszego zaangażowania w rozwój całej branży, poprzez przełomowe badania, firma Grodan od kilku lat prowadzi badania nad rozmnażaniem i uprawą truskawek" – kontynuuje. "Obecnie dysponujemy szczegółowymi protokołami uprawy i recepturami pożywek do produkcji rozsady i uprawy truskawek, naprawdę widzimy wpływ na produkcję, gdy używane są wysokiej jakości młode rośliny. Protokoły te są aktualizowane o nową wiedzę, którą zdobywamy wspólnie z naszymi partnerami".
Większość roślin truskawek jest nadal rozmnażana na zewnątrz, z sadzonek lub z tzw. "tipsów" (młode sadzonki tworzące się na końcach rozłogów), ale zwiększa to ryzyko przedostania się szkodników i chorób do szklarni, wyjaśnia: "To nie idzie w parze z zaawansowanym technologicznie podejściem i z 'czystym startem' oferowanym przez nasze podłoże uprawowe z wełny skalnej. Współpracujemy z Limgroup od pewnego czasu i zauważyliśmy kilka interesujących rozwiązań w zakresie uprawy z nasion, więc zdecydowaliśmy się przeprowadzić wspólne testy, aby wspólnie zbadać możliwości".
Wolne od chorób od samego początku
"Odkryliśmy, że mamy podobną wizję przyszłości. Obie firmy patrzą w przyszłość, oferując wysoce innowacyjne produkty, dzięki czemu ta współpraca idealnie do siebie pasuje" – komentuje Roland Sweijen, kierownik ds. truskawek w Limgroup. "Podobnie jak podłoża uprawowe z wełny skalnej Grodan, nasze nasiona odmian hybrydowych F1 są wolne od chorób. Pomaga to ogrodnikom uniknąć chorób związanych z mało zaawansowanym technologicznie rozmnażaniem, powodowanych przez Neopestalotiopsis, które powodują poważne problemy dla zaawansowanych technologicznie producentów truskawek".
Czysty, zdrowy i wyrównany start młodych roślin poprawia wydajność w całym cyklu produkcyjnym, wyjaśnia Sweijen: "Klony z sadzonek rozwijają się w różnym tempie, więc sterowanie oparte na średnich oznacza, że jest nieoptymalne dla 40% uprawy. W przeciwieństwie do tego, nasiona odmian hybrydowych F1 są identyczne, co daje najlepsze wyrównanie roślin. Pozwala to zoptymalizować systemy sterowania klimatem szklarni i nawadnianiem w szklarni dla wszystkich roślin. Ułatwia to zarządzanie etapami kwitnienia, produkcji i zbiorów oraz umożliwia ogrodnikom dzielenie się dokładniejszymi prognozami dostaw z klientami detalicznymi".
Sterowanie oparte na danych
Według Petersa, przydatność wełny skalnej do uprawy precyzyjnej dodatkowo zwiększa wydajność upraw: "Monitorując dane w czasie rzeczywistym za pomocą czujników GroSens, wiemy dokładnie, co dzieje się w strefie korzeniowej z zawartością wody (WC%) i przewodnością elektryczną (EC). Możemy odpowiednio sterować strategią nawadniania, dostosowując czasy startu i zakończenia, a także objętość i częstotliwość w oparciu o panujące warunki pogodowe. W ten sposób dbamy o zdrowie korzeni. To oparte na danych podejście do sterowania daje precyzyjną kontrolę nad uprawami, prowadząc do bardziej spójnej jakości, wysokiego stopnia Brix i lepszej wydajności produkcji w porównaniu z tradycyjną uprawą".
Sweijen zgadza się, dodając: "W przeciwieństwie do tradycyjnych podłoży, wełna skalna zaczyna się od neutralnej linii bazowej. Ułatwia to dostarczenie roślinie dokładnie tego, czego potrzebuje na każdym etapie, bez konieczności uwzględniania buforu w materiale organicznym".
Całoroczna uprawa i zbiory
Korzystanie z nasion oferuje również producentom rozsad i ogrodnikom większą elastyczność w planowaniu cykli upraw. "Świeże rośliny rozmnażane z sadzonek są zwykle dostępne tylko przez kilka miesięcy każdego roku, co utrudnia ogrodnikom optymalizację okna produkcyjnego. Natomiast nasiona truskawek hybrydowych (F1) powtarzających owocowanie mogą być wysiewane o każdej porze roku, dając producentom rozsad swobodę siewu, przesadzania i zbiorów przez cały rok" – wyjaśnia Sweijen.
Dodaje: "Ponieważ koszty nadal rosną, dla ogrodników kluczowe znaczenie ma optymalizacja wydajności i ochrona marż zysku. Dużą rolę odgrywa tu siła robocza. Zaawansowane technologicznie podejście sprawia, że koszty pracy i inne koszty związane z produkcją są łatwiejsze do kontrolowania".
Pierwsze wnioski
W Delphy ISFC przeprowadzono badanie porównawcze w celu oceny uprawy truskawek z nasion hybrydowych truskawek z firmy Limgroup – Limore One – na podłożach uprawowych z wełny skalnej Grodan, w porównaniu z tradycyjnymi podłożami uprawowymi. Doświadczenie rozpoczęto w styczniu 2025 r., wykorzystując rośliny w wysiewu na początku września 2024 r. w 240-komorowe tace wełny skalnej Grodan. W badaniu sprawdzono dwa typy roślin: od zaawansowanego technologicznie producenta rozsad warzyw i od producenta sadzonek truskawek . Producent rozsad warzyw wykorzystywał kostki Grodan do produkcji rozsady, podczas gdy producent sadzonek truskawek używał tradycyjnych podłoży uprawowych. W fazie uprawy stosowano odpowiednio wełnę skalną i tradycyjne podłoża. Celem tego doświadczenia jest bezpośrednie porównanie wydajności roślin między dwoma podłożami uprawowymi, oceniając wpływ wełny skalnej Grodan na wzrost i plon truskawek, w porównaniu z tradycyjnymi metodami.
"Wstępne wyniki pokazują, że nasze nasiona mają lepszy procent kiełkowania i dają wyższy procent roślin użytkowych na wełnie skalnej, w porównaniu z tradycyjnymi podłożami" – stwierdza Sweijen. "Wskazuje to, że nasiona odmian hybrydowych, takich jak nasza Limore One, doskonale nadają się do zaawansowanej technologicznie produkcji rozsady i uprawy na wełnie skalnej".
"Każdy, kto odwiedził szklarnię doświadczalną , był pod wrażeniem tego, jak dobrze rośliny Limore One radzą sobie na naszej wełnie skalnej. Obserwujemy bardzo wyrównaną uprawę, ponadprzeciętną produkcję kg/m2 i wysokiej jakości owoce" – mówi Peters. "Doświadczenie potrwa jeszcze kilka miesięcy, ale spodziewamy się bardzo zachęcających wyników na koniec sezonu, którymi podzielimy się z branżą".
Przyszłość o wyższej wartości
Według Sweijena wniosek jest jasny. "Kiedy połączy się nasiona odmian hybrydowych F1 z wełną skalną, to naprawdę jest to przypadek 'jeden plus jeden równa się trzy'. Najlepszy materiał genetyczny na najlepszym podłożu daje najlepszy wynik" – stwierdza.
Wyrównanie i stabilność mają kluczowe znaczenie, dodaje Peters: "Produkty naszych firm są optymalnie zaprojektowane dla środowisk zaawansowanych technologicznie. Jednolity materiał wyjściowy Limgroup w połączeniu z jednolitym podłożem uprawowym firmy Grodan daje mocne, jednolite, stabilne i zdrowe rośliny – zwłaszcza, gdy uprawa jest oparta na danych i poradach naszych ekspertów".
Partnerzy doświadczenia wierzą, że to dopiero początek. "Wierzę, że w dłuższej perspektywie możemy ponad dwukrotnie zwiększyć dzisiejsze typowe plony, łącząc uprawę z nasion z wełną skalną" – komentuje Sweijen.
"Będzie to wymagało od branży dostosowania się do nowego podejścia do produkcji rozsady" – dodaje Peters. "Ale największe zyski zawsze wynikają z nieszablonowego myślenia. Widzieliśmy, jak zaawansowane technologicznie metody przekształciły uprawy takie jak pomidory. Nie ma powodu, dla którego truskawki nie mogłyby pójść w ich ślady, otwierając przyszłość o wyższej wartości" – podsumowuje.
